Ma-vrij van 8 tot 21 uur. Za tot 17 uur

Biceps(pees)scheur

Bicepsscheur, gescheurde biceps, biceps(pees)scheur

Wat is een bicepsscheur?

Een bicepsscheur is een letsel waarbij één of meer pezen compleet van de bicepsspier zijn gescheurd.

De spier aan de voorkant van de voorarm is bekend als de biceps. De bicepsspier is een belangrijke buiger van de elleboog en heffer van de schouder. De spier start boven de schouder en loopt door tot in de voorarm, waar hij zich vasthecht op het bot via een bicepspees.

Tijdens het samentrekken van de bicepsspier komt er spanning op de pees te staan. Wanneer deze pees vaak onder spanning staat door veel herhalingen of door een grote kracht, kan er schade aan de bicepspees ontstaan. Soms kan dit leiden tot een bicepspees scheur. Deze rupturen worden vaker gezien bij oudere personen met een blessuregeschiedenis van bicepsletsel of tendinopathie. 

Wat zijn de oorzaken van een bicepsscheur?

Deze blessure ontstaat meestal door een plotse of zeer krachtige samentrekking van de bicepsspier. Dit kan gebeuren wanneer men de elleboog krachtig wil buigen tegen weerstand, bij bijvoorbeeld zwaar tillen (voornamelijk boven het hoofd tillen) of bicepscurls. Soms kan een bicepsscheur ontstaan door een gradueel trauma, zoals herhaalde of langdurige activiteiten die de bicepspees veel belasten. Dit kan de bicepspees verzwakken, waardoor deze gevoeliger wordt voor een complete scheur. Bicepspeesscheuren komen relatief veel voor bij gewichtheffen of sporten die veel kracht vragen van de armen en biceps.

Wat zijn de tekens & symptomen?

Personen met een ruptuur van de bicepspees voelen typisch een plotselinge pijn optreden aan de voorkant van de elleboog, schouder of bovenarm. Dit is meestal geassocieerd met een plots knappend of scheurend gevoel. Symptomen kunnen snel optreden zoals een pijn die voornamelijk piekt gedurende de nacht of 's morgens vroeg. Soms voelt de persoon echter weinig tot geen pijn.
Na het oplopen van de ruptuur is er meestal een vervorming van de voorarm zichtbaar wanneer de aangedane arm met de gezonde arm wordt vergeleken. Dit wordt vooral goed zichtbaar wanneer er samentrekking van de spier wordt gevraagd. Er is dan een verdikking van de bicepsspier zichtbaar in het onderste gedeelte van de bovenarm.

Stijfheid, zwelling en blauwe plekken kunnen ook aanwezig zijn en kunnen de volgende ochtend en de komende dagen meer prominent worden. Zwakte van de elleboog of de schouder is ook een veel voorkomend kenmerk, dat voornamelijk opvalt wanneer men de elleboog wilt buigen tegen weerstand of probeert te tillen.

Bij ernstige gevallen kan de persoon scherpe pijn ervaren tijdens activiteiten. Soms kunnen personen zwelling waarnemen aan de voorkant van de elleboog of spierzwakte ervaren terwijl ze een voorwerp proberen op te tillen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Meestal is een anamnese (het typische verhaal dat de patiënt vertelt over zijn klacht) in combinatie met een klinisch onderzoek door de fysiotherapeut voldoende om tot de diagnose te komen. Verder onderzoek zoals een MRI-scan, RX-scan of echografie kan in zeldzame gevallen bijdragen aan het bevestigen van de diagnose en het uitsluiten van andere letsels.

Wat is de prognose?

De meeste personen met een bicepsscheur genezen goed met adequate fysiotherapie en zijn binnen een aantal weken terug op hun oorspronkelijke (activiteiten)niveau. Aangezien een gescheurde bicepspees niet zelfstandig geneest, kan er een (minimale) zwakte blijven bestaan.

Personen die de bicepsspier in de toekomst zwaar gaan belasten (krachtsporters) of met een distale bicepspeesscheur, kunnen in aanmerking komen voor chirurgische interventie. Een operatie kan in dat geval zorgen voor een optimale uitkomst met een langdurige revalidatie van meerdere maanden. Indien men voor een operatie in aanmerking komt, dient deze zo snel mogelijk te gebeuren, omdat de bicepsspier zich kan terugtrekken en er littekenweefsel kan ontstaan, hetgeen een operatie bemoeilijkt.

Hoe wordt het behandeld?

Personen met een distale bicepspeesruptuur worden meestal geopereerd. Dit wordt gewoonlijk opgevolgd door een periode van rust om de geopereerde bicepsspier te beschermen, in combinatie met een revalidatieprogramma onder begeleiding van de chirurg en de fysiotherapeut.

Personen die na deze blessure in de toekomst de bicepsspier zwaar willen gaan belasten (atleten), kunnen ook voor een operatie in aanmerking komen. De meeste personen hebben echter zonder operatie met adequate fysiotherapeutische revalidatie een goed herstel.

Het succes van het behandelen van deze blessure is sterk bepaald door de samenwerking met de patiënt. Dit komt voornamelijk doordat het belangrijk is dat de patiënt de arm genoeg laat rusten en niet te veel belast met activiteiten die de pijn doen toenemen. Deze benadering blijft van kracht totdat de patiënt klachtenvrij is. Wanneer de arm meer rust krijgt, kan het lichaam het helingsproces inzetten. Wanneer de patiënt de activiteiten pijnvrij kan uitvoeren, mag de belasting gradueel worden opgevoerd zonder dat de symptomen toenemen, zodat de patiënt langzaam kan terugkeren naar zijn oorspronkelijke dagelijkse activiteiten.

Het negeren van symptomen/klachten kan meer schade en een langdurig herstelproces veroorzaken. Een onmiddellijke, gepaste behandeling van een bicepspeesscheur is essentieel voor snel herstel.

Personen met een bicepsscheur hebben meestal veel profijt van het volgen van het R.I.C.E principe. Het R.I.C.E staat voor Relatieve rust, Ijs/koelen, Compressie/druk, Elevatie/hoogstand van de arm. Dit principe is effectief in de startfase van de aandoening (de eerste 72 uur) of wanneer er inflammatoire tekens aanwezig zijn. Deze inflammatoire tekens kunnen zijn: roodheid, warmte, zwelling en ochtendpijn of pijn bij rust. Anti-inflammatoire/ontstekingsremmende medicatie kan het helingsproces bevorderen door de pijn en zwelling te verminderen die gepaard gaan met de inflammatie.

Men krijgt tijdens de fysiotherapeutische behandeling flexibiliteits- en krachtoefeningen voor optimaal herstel. De fysiotherapeut en in sommige gevallen de orthopeed geven advies en sturing in welke oefeningen het best zijn voor de patiënt.

Manuele 'hands-on' fysiotherapeutische behandeling zoals massage, gewrichtsmobilisatie, dry needling, stretching, easy taping, medical taping en elektrotherapie, kunnen bijdragen aan het vergroten van de bewegingsbaan en functie.

Tijdens de laatste fasen van de revalidatie kan een graduele opbouw van activiteiten en begeleide terugkeer naar sport worden ingezet.

Welke factoren kunnen bijdragen tot het ontwikkelen van deze blessure?

Er zijn verschillende factoren die personen gevoelig maken voor het ontwikkelen van een bicepspeesscheur. Deze factoren worden door de fysiotherapeut vastgesteld en gecorrigeerd. Sommige factoren kunnen zijn:

  • Gewrichtstijfheid (voornamelijk de elleboog of schouder)
  • Verkorte spieren (voornamelijk de biceps of triceps)
  • Verkeerde of te zware training
  • Inadequate warming up
  • Spierzwakte
  • Blessuregeschiedenis met bicepsletsel of biceps tendinopathie
  • Inadequate revalidatie van een eerder bicepsletsel
  • Slechte houding

Welke fysiotherapeutische behandeling wordt er toegepast?

Fysiotherapeutische behandeling van personen met dit letsel is noodzakelijk voor een snel herstelproces, een optimale uitkomst en om de kans op het opnieuw optreden van het letsel te verminderen. De fysiotherapeutische behandeling kan bestaan uit:

  • Weke delen massage (soft-tissue)
  • Elektrotherapie (bijv. ultrasound)
  • Medical taping of easy taping
  • Gewrichtsmobilisatie
  • Stretching
  • Ijs- of warmtetherapie
  • Progressieve oefeningen om flexibiliteit, kracht en houding te bevorderen
  • Advies
  • Training en activiteitsaanpassingen

Welke andere behandelingen bestaan er?

Indien de fysiotherapeutische behandeling niet aanslaat, kan de fysiotherapeut in overleg uw huisarts contacteren om zo de verdere richting van de behandeling te bepalen. Dit kan verder onderzoek inhouden zoals röntgenfoto's, ultrasound, CT-scan of een MRI-scan of een ander soort behandeling zoals medicatie, corticosteroïden injectie of verwijzing naar een gespecialiseerde arts.

Welke oefeningen kan ik doen?

De fysiotherapeut zal de oefeningen selecteren en deze duidelijk uitleggen. De oefeningen worden meestal 2-3x per dag uitgevoerd en mogen geen toename in de klachten veroorzaken. Mogelijke oefeningen zijn:

Biceps samentrekking zonder beweging

Begin de oefening door de elleboog naast het lichaam in een hoek van 90 graden te buigen met de handpalm naar boven. Leg uw andere hand op de pols, zodat deze een lichte neerwaartse druk op de aangedane arm kan uitoefenen. Houd met de aangedane arm deze druk tegen, zodat de onderarm op dezelfde positie blijft. Houd deze 5 seconden vast en herhaal dit 10x zo krachtig mogelijk, zonder pijn.

Elleboogbuiging en -strekking

Sta recht op, buig en strek de arm (in de mate waarin dit pijnvrij kan) langs het lichaam. Zorg dat er niet meer dan een milde tot middelmatige stretch op de biceps komt te staan. Voer dit 10x uit, zonder toename van klachten (zoals pijn).

Elleboogdraaiing

Start met de elleboog tegen het lichaam met de voorarm in een hoek van 90 graden, zodat de hand naar voren wijst. Draai de handpalm naar boven en naar beneden, zover als dit mogelijk is zonder pijnklachten. Zorg dat er niet meer dan een milde tot middelmatige stretch wordt uitgeoefend. Herhaal dit 10x, zonder een toename van klachten (zoals pijn).